کمپرسور و تجهیزات جانبی+ نسل دوم از انقلاب صنعتی تا نیازهای مدرن
کمپرسورهای اسکرو یکی از دستاوردهای نوین در صنعت هوای فشرده هستند. این نوع کمپرسورها در دستهبندی تاریخی به عنوان نسل دوم از تکنولوژیهای کمپرسور شناخته میشوند. در نسل اول، کمپرسورهای رفت و برگشتی (پیستونی) با ساختار ساده و عملکرد مطمئن، پاسخگوی نیازهای اولیه صنایع بودند. اما با گذشت زمان و افزایش نیازهای صنعتی، کمپرسورهای اسکرو به عنوان نسل دوم پا به میدان گذاشتند. این تکنولوژی پس از سال 1980 توسعه یافت و به سرعت جایگاه خود را در صنایع مختلف پیدا کرد.
با رشد صنعت و نیاز به هوای فشرده پایدار و قابل اعتماد، کمپرسورهای پیستونی قادر به تامین این نیازها نبودند. کمپرسورهای اسکرو به دلیل راندمان بالاتر، عمر طولانیتر، و نیاز به نگهداری کمتر، به سرعت جایگزین کمپرسورهای پیستونی شدند. علاوه بر این، در دستهبندی دیگر، کمپرسورهای اسکرو به دو نوع اصلی تقسیم میشوند: کمپرسورهای اویل فری (بدون روغن) و کمپرسورهای اویل اینجکت (روغنی). در ادامه، به معرفی این دو نوع کمپرسور و ویژگیهای خاص آنها میپردازیم.
کمپرسور اویل فری+ هوای فشردهای پاک و بینظیر

کمپرسورهای اسکرو اویل فری یکی از پیشرفتهترین و تخصصیترین انواع کمپرسورها هستند. این کمپرسورها به گونهای طراحی شدهاند که در فرآیند فشردهسازی، هیچ گونه تماسی بین مولکولهای هوا و روغن برقرار نشود. این ویژگی باعث میشود هوای فشرده تولید شده کاملاً عاری از روغن باشد، که در صنایع حساس مانند داروسازی، صنایع غذایی، ابزار دقیق، و هر صنعتی که حتی کمترین میزان آلودگی روغن غیرقابل قبول است، بسیار حیاتی است.
در این نوع کمپرسورها، فرآیند فشردهسازی در دو مرحله صورت میگیرد. ابتدا هوا در مرحله اول تا فشار 2.2 بار فشرده شده و سپس وارد اینترکولر میشود، جایی که خنککاری اولیه انجام میگیرد. پس از این مرحله، هوا وارد واتر سپراتور میشود تا قطرات آب میعانشده جدا شوند. در مرحله بعد، هوا به واحد هواساز فشار بالا وارد میشود که در آن فشردهسازی نهایی انجام شده و هوای فشرده بدون روغن تولید میگردد. در نهایت، سیال وارد افتر کولر شده و از طریق یک واتر سپراتور دیگر، هرگونه رطوبت باقیمانده جدا میشود.
یکی از ویژگیهای برجسته این کمپرسورها، پوشش خاصی است که بر روی روتورهای اسکرو قرار داده شده تا بتوانند دمای کاری بالا را تحمل کنند. همچنین، مکانیکال سیلهایی بر روی روتورها تعبیه شده تا از نشت روغن از قسمت بیرینگها به داخل واحد اسکرو جلوگیری شود.
کمپرسور اویل اینجکت+ انتخاب مطمئن صنعت

کمپرسورهای اسکرو اویل اینجکت به عنوان یکی از پرکاربردترین انواع کمپرسورها در صنعت شناخته میشوند. برخلاف کمپرسورهای اویل فری، این کمپرسورها در فرآیند فشردهسازی هوا، روغن را نیز وارد چرخه میکنند. ترکیب هوا و روغن نه تنها باعث خنککاری موثرتر میشود، بلکه به کاهش سایش و افزایش عمر قطعات داخلی کمپرسور نیز کمک میکند.
در این نوع کمپرسورها، فرآیند فشردهسازی در یک مرحله و توسط یک واحد هواساز انجام میگیرد. مخلوط هوا و روغن پس از فشردهسازی وارد مخزن سپراتور میشود، جایی که روغن از هوا جدا شده و به چرخه گردش روغن بازگردانده میشود. سپس هوای فشرده شده به سمت رادیاتور هوا هدایت میشود، جایی که خنککاری نهایی و جداسازی قطرات آب صورت میگیرد. در نهایت، هوای فشرده با مقدار کمی روغن (حدود 3ppm) وارد خط تولید میشود.
این نوع کمپرسورها به دلیل نیازهای گسترده صنعت به هوای فشرده، به طور قابل توجهی مورد استفاده قرار میگیرند. همچنین به دلیل وجود روغن در واحد هواساز، دمای کاری این کمپرسورها نسبت به اویل فریها پایینتر است و نیازی به پوششهای خاص روی روتورها نیست. مکانیکال سیلهایی نیز در این کمپرسورها تعبیه شدهاند تا از نشت روغن از واحد هواساز به داخل قسمت کوپلینگ جلوگیری کنند.
کمپرسور ویاسدی (VSD)
کمپرسور ویاسدی (Variable Speed Drive) یا کمپرسور با درایو سرعت متغیر، نوعی کمپرسور است که سرعت موتور آن میتواند متناسب با نیاز واقعی به هوای فشرده تنظیم شود. این تنظیم خودکار سرعت، باعث میشود که مصرف انرژی بهینهتر شده و کارایی کلی کمپرسور افزایش یابد.
ویژگیها و مزایا:
-
صرفهجویی در مصرف انرژی: یکی از بزرگترین مزایای کمپرسورهای ویاسدی، کاهش مصرف انرژی است. این کمپرسورها با تنظیم سرعت موتور متناسب با نیاز به هوای فشرده، از مصرف بیهوده انرژی جلوگیری میکنند.
-
عملکرد پایدار: کمپرسورهای ویاسدی قابلیت تنظیم خروجی را دارند، به طوری که فشار هوای فشرده در طول زمان ثابت باقی میماند. این موضوع به کاهش نوسانات فشار و بهبود کیفیت هوای فشرده کمک میکند.
-
عمر طولانی تجهیزات: با کاهش استهلاک قطعات به دلیل کاهش دفعات استارت و توقف، عمر مفید کمپرسور و تجهیزات جانبی افزایش مییابد.
-
کاهش هزینههای نگهداری: به دلیل عملکرد بهینه و عدم نیاز به کارکرد دائمی در حداکثر ظرفیت، هزینههای نگهداری و تعمیرات این نوع کمپرسورها کمتر است.
درایر جذبی (Adsorption Dryer)
درایر جذبی نوعی خشککن هوای فشرده است که برای حذف رطوبت از هوای فشرده استفاده میشود. این درایرها با استفاده از یک ماده جاذب (مانند سیلیکا ژل یا آلومینا) رطوبت را جذب کرده و هوای خشک را به سیستم ارسال میکنند.
ویژگیها و مزایا:
-
خشککردن عمیق هوا: درایرهای جذبی قادرند هوا را تا نقطه شبنم بسیار پایین (اغلب تا -40 درجه سانتیگراد و حتی پایینتر) خشک کنند. این ویژگی برای صنایعی که نیاز به هوای بسیار خشک دارند، بسیار مناسب است.
-
دو برج جذب: درایرهای جذبی معمولاً دارای دو برج هستند که به صورت متناوب عمل میکنند. یکی از برجها در حال جذب رطوبت است، در حالی که دیگری در حال بازسازی و دفع رطوبت جذبشده میباشد.
-
کاربرد در شرایط سخت: این نوع درایرها برای شرایط کاری با دمای پایین یا محیطهای با رطوبت بالا مناسب هستند، جایی که دیگر روشهای خشککردن ممکن است ناکارآمد باشند.
درایر تبریدی (Refrigerated Dryer)
درایر تبریدی نوعی خشککن هوای فشرده است که بر اساس کاهش دمای هوا تا نقطه شبنم کار میکند. با کاهش دمای هوا، رطوبت موجود در هوا میعان شده و سپس به عنوان آب جدا میشود.
ویژگیها و مزایا:
-
ساده و کارآمد: درایرهای تبریدی به دلیل طراحی ساده و عملکرد قابل اطمینان، یکی از رایجترین انواع درایرها هستند. این درایرها با استفاده از سیستمهای تبرید، هوا را خنک کرده و رطوبت آن را به شکل مایع جدا میکنند.
-
نقطه شبنم بالاتر: درایرهای تبریدی معمولاً هوا را تا نقطه شبنم حدود 3 درجه سانتیگراد خشک میکنند. این درایرها برای بیشتر کاربردهای صنعتی که نیاز به خشککردن هوا به شدت بالا نیست، مناسب هستند.
-
کمهزینه: درایرهای تبریدی معمولاً هزینههای عملیاتی و نگهداری پایینتری نسبت به درایرهای جذبی دارند و برای کاربردهای عمومی در صنایع مختلف بسیار مناسب هستند.
جدول مشخصات کمپرسورها و تجهیزات جانبی
ویژگیها |
مزایا |
کاربردها |
توضیحات اضافی |
نوع دستگاه |
- فشردهسازی بدون روغن |
- تولید هوای فشرده کاملاً پاک و عاری از روغن |
- صنایع داروسازی، غذایی، ابزار دقیق، الکترونیک |
- طراحی پیشرفته برای جلوگیری از تماس روغن با هوا و نشت آن به سیستم |
کمپرسور اسکرو اویل فری |
- فرآیند دو مرحلهای فشردهسازی |
- جلوگیری از آلودگی در فرآیندهای حساس |
- صنایع الکترونیک، پزشکی، صنایع غذایی |
- خنککاری اولیه و جداسازی رطوبت با واتر سپراتور |
|
- نیاز به پوششهای خاص برای روتور |
- کاهش نیاز به نگهداری و تعمیرات |
- مجهز به مکانیکال سیلها برای جلوگیری از نشت روغن |
|
|
- فشردهسازی همراه با روغن |
- خنککاری و کاهش سایش |
- صنایع عمومی و سنگین |
- ترکیب روغن در فرآیند فشردهسازی، افزایش عمر قطعات داخلی |
کمپرسور اسکرو اویل اینجکت |
- فرآیند یک مرحلهای فشردهسازی |
- راندمان بهتر در شرایط کاری سنگین |
- کارخانههای تولیدی، صنایع پتروشیمی |
- جداسازی روغن در مخزن سپراتور، بازگرداندن روغن به چرخه |
|
- خروجی هوای فشرده با مقدار کمی روغن (حدود 3ppm) |
- عملکرد پایدار و قابل اعتماد |
- مزیت در استفاده از روغن برای خنککاری و جلوگیری از استهلاک |
|
|
- تنظیم خودکار سرعت موتور |
- صرفهجویی در مصرف انرژی |
- کاربردهای با نیاز به فشار و حجم هوای متغیر |
- تنظیم سرعت موتور متناسب با نیاز واقعی، کاهش استهلاک و افزایش عمر تجهیزات |
کمپرسور ویاسدی (VSD) |
- عملکرد پایدار با فشار هوای ثابت |
- عمر طولانیتر تجهیزات به دلیل کاهش استهلاک |
- صنایع خودروسازی، کارگاههای تولیدی، صنایع داروسازی |
- کنترل دقیق فشار و جریان هوا، مناسب برای کاربریهای متغیر و متناوب |
|
- استفاده از مواد جاذب برای حذف رطوبت |
- خشککردن هوا تا نقطه شبنم بسیار پایین |
- صنایع حساس به رطوبت مانند الکترونیک، داروسازی |
- دو برج جذب برای عملکرد همزمان: یکی برای جذب و دیگری برای بازسازی و دفع رطوبت |
درایر جذبی |
- طراحی برای کار در شرایط سخت |
- عملکرد عالی در محیطهای با رطوبت بالا |
- ایدهآل برای جلوگیری از آسیب به تجهیزات حساس |
|
|
- کاهش دما برای جداسازی رطوبت |
- طراحی ساده و کارآمد |
- کاربردهای عمومی صنعتی |
- ظرفیت کار در دماهای بالاتر، مناسب برای مصارف عمومی و صنعتی |
درایر تبریدی |
- نقطه شبنم حدود 3 درجه سانتیگراد |
- هزینه نگهداری و عملیاتی کمتر |
- صنایع عمومی و تولیدی با نیاز به هوای فشرده متوسط |
- سیستمهای تبرید با هزینههای عملیاتی پایینتر نسبت به درایرهای جذبی |
|
توضیحات کلی
- کمپرسورهای اسکرو: با طراحی پیشرفته و کارایی بالا، این کمپرسورها توانستهاند به عنوان جایگزینی مطمئن برای کمپرسورهای پیستونی در صنایع مختلف شناخته شوند.
- درایرهای جذبی و تبریدی: این تجهیزات برای مدیریت رطوبت در سیستمهای هوای فشرده طراحی شدهاند و انتخاب آنها بسته به نیازها و شرایط خاص هر صنعت متفاوت است.
- صرفهجویی در انرژی و افزایش عمر تجهیزات: استفاده از کمپرسورها و درایرهای پیشرفته میتواند به بهبود عملکرد و کاهش هزینههای عملیاتی کمک کند.